Zúñiga, Iolanda

Da infancia lembro o cheiro a peixe fervendo en hercúleas olas a presión. Medrei sincronizada cun tempo no que o artesanado nos produtos do mar morría, as conserveiras da cidade minguaban e para eses espazos proxectábanse apartamentos de luxo. Eran os meus palacios infranqueables. Corría da man do meu avó polas fitas transportadoras tras ventres metálicos que mulleres uniformadas, con cofia e mandil, preñaban de manxares mariños. Os invernos dos oitenta eran inclementes en Coruxo. Baixaba correndo á parada do autobús do colexio, o Martín Códax, cunhas katiuskas amarelas. As tardiñas benevolentes xogaba ao funambulismo sobre os poeirentos raís dun tranvía hoxe extinto (substituído por Vitrasa, transporte urbano vigués que anos despois me conduciría ao Instituto Coia II) mentres sopraba canto dente de león atopaba, porque cría firmemente en que os desexos sempre se cumpren. Un plan de reordenación das estradas quixo derrubar a nosa casa. Meu pai púxonos a esborranchar pancartas: Autovía non!, e, finalmente, unha oposición rabuda convenceu o alcalde para aproveitar o trazado existente. Deste xeito, o meu campo de xogos, case virxe, quedou soterrado no asfalto. Mais perduraron a casa e os bambáns de ferro. Perdín a fe cando, aos seis anos, atopei bolsas do Corte Inglés agachadas baixo a cama un mediodía de noiteboa. Nutrín a inocencia cando, en 6º de EXB, a pesar de que Ana trouxo un libro ilustrado cunha parella en posición coital, eu reafirmeime na idea idiota dos bebés que nacen logo dun bico, ou dunha aperta. Naquel tempo non tiña idade para ir ao Kremlin, pero a idiosincrasia da movida viguesa decidiu que si era adulta para andar en bicicleta por riba de xiringas co sangue coagulado dos sábados de festa que convertían en resaca os meus domingos. Miña nai pensaba que os ionquis eran xente amable. Supoño que de aí vén o meu espírito temerario. Tiven unha boneca protagonista, Rosaura, e mirei, roendo bocatas de queixo e chourizo fronte a un televisor Grundig, unha serie infinda, Verano azul. A miña vinculación coa música comezou aos sete anos: pianei, percutín, saxofonei e zanfonei. Abandonei. Apostei por outra afección venerada: o teatro. Habitei Fonseca. Claudiquei no estudo das Ciencias Políticas. Aburriume Compostela. Con todo, diplomeime como mestra de Educación Musical. Por un casting ao que me apuntaron rematei nun programa da TVG, Luar, pendurada dun arnés. Renunciei a ese oficio ingrato que reclama expoñer a imaxe tras vivir en Madrid e ser convocada a catro probas xunto a catro modelos altas, fracas e con talante vencedor que feriron a miña autoestima. Nos dez anos seguintes exercín de animadora, de pallasa, de fotógrafa, formei parte dun grupo musical, de teatro, de soñadores, vendín libros, discos, whiskys... Escribo desde onte. E aínda ignoro cal será o traballo no que vou estragar o resto da miña vida co fin de cotizar os derradeiros quince anos. Por certo, non aturo os puntos e aparte. Ben, só os imprescindibles:

Da infancia tamén lembro unha cidade aberta a un mar limpo... que xa non existe.

[Decembro, 2012]