As Cantigas de Santa María teñen un valor lingüístico e literario excepcional. Igual que a dos cancioneiros profanos, a súa lingua é o resultado do traballo literario sobre a base do galego falado. Rodrigues Lapa estabeleceu as características fundamentais que a vinculan ao galego actual:

Cantiga CCI.  Músicos.

1. a riqueza léxica que, lonxe de fórmulas poéticas, abrangue todos os aspectos da vida;
2. a súa naturalidade, que queda reflectida na fluidez lírica a pesar de estar submetida a diversos esquemas métricos;
3. a ausencia de latinismos e a relativa escaseza de castelanismos;
4. a correspondencia de voces, acepcións e expresións co galego actual.

A respecto do léxico, é de salientar que moitas das palabras que aparecen nela son a primeira documentación coñecida do vocabulario galego-portugués, o que fai das  Cantigas de Santa María ,igual que das de Escarnio e Maldicer, un documento imprescindíbel para o coñecemento da nosa lingua.