Etapa Medieval
Cantigas de amor. Cantigas de amigo
Valoración e pervivencia

Dixemos xa que as cantigas de amigo foron, e son, as alfaias da lírica medieval; o de amigo é o xénero por excelencia da literatura galego-portuguesa. A frescura e aparente sinxeleza das cantigas de muller seduciron os estudiosos, que viron nelas un espírito lírico independente e a xenuína expresión da alma galega. Foron as primeiras en chegaren ao público e as máis celebradas en todas as épocas.

Ornamentación para a capa de  Nao Senlleira , de Fermín Bouza Brey.

Aínda que a existencia dos Cancioneiros era coñecida entre os nosos escritores xa no século pasado, ata a edición que fai José Joaquim Nunes en 1928 non se popularizan. O seu coñecemento vai servir de base para un dos "ismos" das vangardas, o Neotrobadorismo. O primeiro poema escrito imitando os trotadores medievais é de Johan Vicente Viqueira , aínda que se considera a Fermín Bouza Brei como creador do movemento.

Dentro desta vangarda, pódense distinguir tres formas de recreación do mundo lírico medieval:

  1. Aquela que reproduce mimeticamente os modelos medievais, representada polo Cancioneiro de Monfero de Xosé María Álvarez Blázquez (1953). Esta obra é unha reprodución tan fiel que o autor conseguiu enganar a algúns estudiosos, apresentándoa como un novo cancioneiro medieval achado en Monfero.
  2. Aquela que recrea a atmosfera, ambiente, símbolos, estruturas paralelísticas, obrigando o lector a facer un confronto continuo entre estes poemas e os medievais a que remiten. Predomina neles, por tanto, a intertextualidade. Entre os poetas que cultivaron este tipo de composición salientan Fermín Bouza Brei, Álvaro Cunqueiro e Eduardo Blanco-Amor .
  3. Aquela que utiliza formas medievais para construír con elas imaxes vangardistas (simbolistas, creacionistas, surrealistas), ou para crear unha poesía que se insire nas correntes neopopulistas da vangarda. Destacan aquí, de novo, Bouza Brei e Cunqueiro.

O Neotrobadorismo ten como obra inaugural Nao senlleira ,de Fermín Bouza Brei, e alcanza os cumes máis altos con Cantiga nova que se chama riveira (1933) e Dona do corpo delgado (1950), de Álvaro Cunqueiro. A pegada da lírica medieval non se esgotou nas xeracións de poetas anteriores á revolta do 36 e achámola tamén en Luz Pozo Garza , Cuña Novas, X. Díaz Jácome, etc.

IMAXES